Pamukkale Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Fakültelerinin Cumhuriyetimizin 100. yılı etkinlikleri çerçevesinde 7-9 Aralık 2023 tarihlerinde düzenledikleri “Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılında Türk Mühendisliği” konulu çalıştaya derneğimiz davet edilmiştir. Derneğimiz adına dernek başkanımız Prof. Dr. H serdar YÜCESU çalıştaya katılım sağlayarak “Mühendislik Eğitiminin Otomotiv Sektöründeki Yeri ve Yeni Yaklaşımlar” konulu bir sunum gerçekleştirmiştir. Yapılan sunumda özetle aşağıdaki hususlar yer almıştır;
Otomotiv mühendisliği ABET tanımına vurgu yapılarak ABET’e göre Otomotiv terimi kara, deniz, hava veya uzay hareketliliğini ifade etmektedir. Dolayısıyla Otomotiv Mühendisliği bölümünden mezun olanların çalışma alanına bu geniş perspektiften bakmaları gerekmektedir. Otomotiv Mühendisleri için Ulaşım sektörünün yanı sıra savunma sanayi, tarım makineleri ve iş makineleri alanının da geniş fırsatlar sunmaktadır.
Dünyada 2017 yılında 97302534 araç üretilmiş olup, pandemi döneminde ve chip krizi sebebiyle 2019 yılından itibaren hızlı düşüş yaşanmış 2020 yılında 77621582 araç üretilmiş ve tekrar toparlanarak 2022 yılında 85 milyondan otomobil ve hafif ticari araç üretimi yapılmıştır. Üretimde hibrit ve elektrikli araç sayısında sürekli artış meydana geldiği 2025 yılında itibaren ise içten yanmalı motor kullanan araç sayılarında azalma yaşanacağı belirtilmiştir. Yapılan tahminlerde dünya genelinde 2030 yılında mevcut araçların %25’i hibtit ve elektrikli araçlardan oluşacağı belirtilmektedir. Küresel otomotiv imalat pazarı 2021 yılında yaklaşık 2,86 trilyon USD değerinde olduğu belirlenmiştir. Dünya otomotiv pazarında elektrikli araç pazarı 2023 yılında 388,1 milyar USD değerinde olup 2030 yılında bu değer 950 milyar USD değerine ulaşacağı tahmin edilmektedir.
Mevcut durumda hibrit elektrikli araçlar bir içten yanmalı motor ile birlikte kullanınlmaktadır. Bunlar mild hibrit, tam hibrit ve plug-in hibrit olarak kullanılmakta olup, plug-in hibritlerin diğer ikisinden fakının dışarıdan bir kablo ile şarj edilebilme özelliğine sahip olması ve yalnızca elektrik ile daha fazla kullanılabilme özelliğine sahip olmasıdır. Bataryalı elektrikli araçlar ise tamamen elektrik motoru ile hareket etmektedir. Bu araçların tercih edilmelerinde genellikle yakıt ekonomisi ve kat edilen birim kilometre başına maliyet ön plana çıkmaktadır. Buna ilave olarak Fuel Cell (Yakıt Hücresi) ile donatılmış araçların yakın gelecekte taşımacılık sektöründe kullanılacağı, mevcut durumda verimlerinin %60 civarında olduğu görülmektedir. Hidrojenin depolanması ve taşınması tehlikelerinin de üstesinden gelinmesi gerekmektedir.
Gelecekte otonom araçlar trafikte yaygın olarak görülecektir, 5.sevye tam otonom araçların kullanımı yaygınlaşmaktadır. Bu araçlar sürücüsüz olarak hareket etmekte olup, sürücü belgesi olmadan seyahat etme imkanı sunmaktadır. Paylaşımlı olarak ta kullanılabilecek olan araçlar trafikte daha az araç dolaşmasına, seyahat sürelerinin kısalmasına, çevrenin daha az kirlenmesine katkı sağlayacaktır. Buna ilave olarak araç sahibi olma veya kiralamanın da dahil olduğu yeni iş modellerinin ortaya çıkmasına katkı sağlayacaktır. Tüm bunlar araçların birbiri ile haberleşmesi (IoT), bir merkez ile haberleşmesi, bir mobil uygulama ile kumanda edilebileceği, trafik yöneticilerinin daha büyük bir çerçeveden trafiği yönlendirebileceği gibi imkanlar sunmaktadır. Bu yeni yönelimler veri toplama ve değerlendirmenin de dahil olduğu yeni becerilere ihtiyacı ortaya çıkarmakta olup, gelecekte yazılımın otomotiv sektöründe de ön planda olacağını göstermektedir.
Yapılan çalışmalarda Otomotiv Sektöründe yalın üretim, mekatronik, kalite yönetimi, üretim bilgisi, kalite yönetimi, uzaktan çalışma becerisi, iş sağlığı ve güvenliği bilgisi, risk yönetimi, yeni teknolojilere adaptasyon becerisi, satış sonrası hizmetler, müşteri ilişkileri, tasarım ve analiz becerileri ve sürekli iyileştirme gibi konularda yetkinliklere ihtiyaç duyulacağı belirlenmiştir.
Otomotiv Mühendisliği eğitim planlarının yukarıdaki alanları karşılayacak biçimde tasarlanması gerekmektedir. Otomotiv Mühendisliği eğitimi sektörde oryantasyon sürecini kısaltarak erken istihdam ile yüksek katma değer elde edilmesini sağlamaktadır. Özellikle işyeri eğitimi gibi uygulamalar mezunların iş hayatına çok kıs sürede adapte olmalarını sağlamaktadır. Eğitim planları oluşturulurken paydaş görüşleri ve yeni yönelimler de dikkate alınmalıdır.
Çalıştayın düzenlenmesini sağlayan Pamukkale Üniversitesi Mühendislik ve Teknoloji Fakültesinin saygıdeğer yöneticilerine ve emeği geçen herkese Otomotiv Mühendisleri Derneği adına teşekkür ederim. Çalıştayın ülkemize ve mühendislik camiasına hayırlı olmasını dileriz….
